mens sana in corpore sano:
νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ
ο ποιητής Ιούνιο Ιουβενάλη (60 – 127 μχ)
το σώμα είναι μια κοινωνία 50 τρισεκατομμυρίων κυττάρων η οποία βασίζεται στην αρμονική συμβίωση και συνύπαρξη.
το κύτταρο και κατ’ επέκταση το σώμα έχει μια ριζική και φυσιολογική τάση προς την υγεία, την ευεξία και την αυτοίαση.
αναζητά και επιδιώκει βέλτιστες συνθήκες απόλαυσης, άνεσης, ασφάλειας, ευκολίας και εργονομίας.
οι μηχανισμοί αυτοάμυνας και αυτοθεραπείας που διαθέτει επαρκούν για την επιδιόρθωση των περισσοτέρων βλαβών και την αποβολή των περισσοτέρων μη επιθυμητών σωμάτων και ουσιών.
η αρχιτεκτονική του σώματος, η λογική του, είναι μια έκφραση της ιδιοφυΐας της φύσης.
ο νους κατοικεί το σώμα, ολόκληρο το σώμα, πέρα από το όργανο του εγκεφάλου.
η επικρατούσα ιδέα ότι το σώμα και ο νους μπορούν να διαχωριστούν και ότι ο νους πρέπει να κυριαρχήσει το υπόλοιπο σώμα δημιουργεί ένα πλέον συνηθισμένο χάσμα μεταξύ σώματος και νου. αυτό το χάσμα τονίζει τη διαφορετικότητα των λειτουργιών του σώματος και του νου καθιστώντας τες μη συμβατές.
ο ψυχονοητικός μηχανισμός (η σκέψη, το συναίσθημα και η συμπεριφορά) και ο γλωσσικός μηχανισμός (ο ορισμός και η κατανόηση των πάντων μέσω της λέξης), μηχανισμοί του νου, διαφέρουν από αυτές του σώματος.
για παράδειγμα η λογική του διπολισμού (η ανάγκη ορισμού μέσω του αντιθέτου π.χ. ανοιχτό/κλειστό, καλό/κακό) και η γραμμική λογική (η ανάγκη σειράς στο συλλογισμό) διαφέρουν ριζικά από τη λογική του σώματος όπου όλα τείνουν να συνυπάρχουν χωρίς να βιώνονται ως αντίθετα.
οι μηχανισμοί λειτουργίας του σώματος και του νου συνυπάρχουν, επικοινωνούν και συνεργάζονται με τρόπους εκπληκτικούς.
όταν αυτό επιτρέπεται.
όταν δίνεται έμφαση στις διαφορές τους και θέτονται σε ιεραρχικές σχέσεις τότε η φυσιολογική αλληλεγγύη μεταξύ σώματος και νου ακυρώνεται.
έτσι ακολουθούμε έναν τρόπο ζωής όπου δεν αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας ουσιαστικά και αποσυνδεόμαστε από την πολύτιμη σοφία που ενσωματώνουμε.
μια σχέση ιεραρχίας μεταξύ σώματος και νου οδηγεί σε δυσαρμονία μεταξύ τους, μεταξύ συνειδητού και υποσυνειδήτου και μεταξύ του ατόμου και του περιβάλλοντος.
παράδειγμα είναι η υπέρ-εξειδίκευση χεριών και ματιών και η αδρανοποίηση του υπόλοιπου σώματος ή η υπέρ-λειτουργία της αίσθησης του εξωτερικού περιβάλλοντος (όραση, αφή, ακοή, γεύση, όσφρηση) και η υπο-λειτουργία της αίσθησης του εαυτού μας (ιδιοδεκτικότητα, κιναισθησία, αίσθηση του σώματος στο χώρο, αίσθηση των οργάνων).
πολλές παθήσεις, από υπερκόπωση, κατάθλιψη, χρόνιους τραυματισμούς και πόνους μέχρι εγκεφαλικά επεισόδια και εκφυλιστικές ασθένειες οφείλονται σε μη αποτελεσματική μεταφορά μηνυμάτων μεταξύ του εγκεφάλου και του υπόλοιπου σώματος. αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάποιο τραύμα ή σε τοξίνες και χημικά ή στις προαναφερόμενες δυσαρμονίες που επηρεάζουν τη μετάδοση των μηνυμάτων. η πιο συνηθισμένη όμως πηγή παρεμβολών στην επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και του υπόλοιπου σώματος είναι ο νους.
πώς κατοικούμε το σώμα;
η επιγενετική επιστήμη δείχνει πως το περίβλημα του κυττάρου δρα ως ο εγκέφαλος του και ορίζει την εξέλιξή του, όχι ο πυρήνας και τα γονίδια του. επεμβαίνουμε στην επιλογή των γονιδίων που θα δραστηριοποιηθούν μέσα από το περιβάλλον του κυττάρου. σύμφωνα με τη κβαντική μηχανική το περιβάλλον του κυττάρου, όπως το ευρύτερο περιβάλλον μας, ορίζεται από τις πεποιθήσεις και τις αντιλήψεις μας.
φαίνεται λοιπόν να μην είμαστε θύματα γονιδιακού πεπρωμένου ή εξωτερικών παραγόντων και να έχουμε έμφυτη τάση προς τη διατήρηση ευημερίας και καλής υγείας.
φαίνεται πως δεν αρμόζει να αισθανόμαστε ανίσχυροι και χωρίς ευθύνη όσον αφορά την κατάσταση και την εξέλιξη της ύλης και της ψυχής μας.
όλα δείχνουν πως είναι θέμα επιλογής.
ο υποσυνείδητος νους εργάζεται αδιάκοπα 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.
ανανεώνει πλήρως το αίμα μας κάθε 120 ημέρες, κάθε 11 μήνες αλλάζει ολοσχερώς τα κύτταρα του σώματός μας, το βολβό του ματιού σε δύο μέρες.
ο υποσυνείδητος νους μπορεί να επεξεργαστεί 40 εκατομμύρια πληροφορίες σε ένα δευτερόλεπτο, ο συνειδητός μπορεί να επεξεργαστεί 40.
το 95-99% της νοητικής μας δραστηριότητας εκτελείται από το υποσυνείδητο.
οι πιο πολλοί από εμάς δε σκαρφαλώνουμε πια στις κορυφές των δέντρων, δεν περπατάμε και πολύ σε ανώμαλο έδαφος, σπάνια χορεύουμε και η παρεγκεφαλίδα ατροφεί. η παρεγκεφαλίδα, ‘ο μικρός εγκέφαλος’, κατά πολλούς η έδρα του υποσυνειδήτου, εμπεριέχει πάνω από τους μισούς νευρώνες που υπάρχουν στον εγκέφαλο και συντονίζει τις κινητικές, νοητικές, γνωσιακές, αισθητηριακές , συναισθηματικές και συμπεριφορικές διεργασίες.
κατά πόσον πια αισθανόμαστε τα σωθικά μας;
ζούμε κατά κύριο λόγο χωρίς να σπρώχνουμε τα όρια των κινητικών και αισθητικών δυνατοτήτων μας και η καθημερινότητά μας κατακλύζεται με αισθητικές πληροφορίες που δεν αναλογούν άμεσα σε αισθητικό αποτέλεσμα (π.χ. βιώνουμε τη σωματική βία στην οθόνη χωρίς να νιώθουμε τον πόνο).
οι φορές που βρισκόμαστε σε απόλυτη ησυχία ή σε απόλυτο σκοτάδι είναι λίγες και το νευρικό σύστημα χάνει σιγά-σιγά την ικανότητα της ανάπαυσης και άρα και της εξέλιξης.
η ιδιοδεκτικότητα μας (η αίσθηση του εαυτού) δραστηριοποιείται κυρίως με την ενόχληση, τον πόνο, το σφίξιμο, το κλείδωμα, το μούδιασμα. εάν δεν ενοχλεί κάτι το αισθανόμαστε λίγο ή καθόλου.
χωρίς ουσιαστική επαφή με τα σωθικά μας και με το υποσυνείδητό μας μειώνεται η επαφή μας με την κοινή λογική, την αισθητική νοημοσύνη και τα ένστικτα μας. μειώνεται η επαφή μας με τη σοφία που ενσωματώνουμε.
η ικανότητα για λεπτομερή αντίληψη, επίγνωση και διαχείριση του μυϊκού/σκελετικού/αναπνευστικού/κυκλοφοριακού/νευρολογικού συστήματος καθώς και η ικανότητα ενεργοποίησης των μηχανισμών αυτοίασης σταδιακά εξασθενούν.
πολλά από τα μηνύματα προστασίας που πηγαινοέρχονται μεταξύ του κεντρικού νευρικού συστήματος και του υπόλοιπου σώματος δε λαμβάνονται συνειδητά με αποτέλεσμα το σώμα να αναγκάζεται να αποβεί σε ακραία μέσα επικοινωνίας: την παθολογία.
πριν καταλήξουμε στον πόνο ή την αρρώστια το σώμα μας έχει στείλει αμέτρητα προειδοποιητικά μηνύματα, τα οποία όσο δεν ακούγονται τόσο πιο ‘φωναχτά’ γίνονται.
ο νους είναι ευάλωτος στον εκφοβισμό, ειδικά όταν κατοικεί σε ένα σώμα ευάλωτο. το αντανακλαστικό του φόβου είναι το μόνο αντανακλαστικό που μπορεί να ακινητοποιήσει το σώμα. οι διεργασίες άμυνας απαιτούν τη διακοπή των λειτουργιών ανάπτυξης, συνείδησης και ευφυΐας ώστε η ζωτική ενέργεια να διατεθεί σε αυτές και επιφέρουν, μεταξύ άλλων, μυϊκή συστολή.
όταν ο οργανισμός εκτίθεται σε ένα αδιάκοπα απειλητικό περιβάλλον οι συστολές γίνονται πολύ-επίπεδες και το σώμα καταλήγει άκαμπτο, στριμωγμένο και σε μόνιμη ένταση.
σε μια τέτοια κατάσταση είναι δύσκολο να διαχωριστούν οι αισθήσεις από τα συναισθήματα και τις σκέψεις και συγχέεται η αυτοκαταπίεση με την αυτοδιαχείριση.
η ακούσια αυτοκαταπίεση έχει γίνει για πολλούς από εμάς καθημερινότητα την οποία ανεχόμαστε στωικά.
γεννιόμαστε με αμέτρητες νευρολογικές ικανότητες τις οποίες μπορούμε αντί να τις χάνουμε μεγαλώνοντας, να τις καλλιεργήσουμε.
δεν παύω να εκπλήσσομαι και να εμπνέομαι από το δυναμικό των σωματικών, νοητικών και δημιουργικών μας ικανοτήτων και από το πόσο απεριόριστη μπορεί να είναι η εξέλιξη της αισθητικής και κινητικής μας φύσης.
απαραίτητη προϋπόθεση για να διατηρήσει και να εξελίξει κανείς την επαφή με τη σοφία που ενσωματώνει είναι να θέσει σε συνεχόμενη εξέλιξη τις κινητικές και αισθητικές του ικανότητες.
ανακτώντας αίσθηση της τέλειας κατασκευής μας μπορούμε να αξιοποιήσουμε την ευρυχωρία, την ευελιξία, την ευεξία, την εργονομία, την ασφάλεια, την ευκολία, την απόλαυση και την άνεση που ενσωματώνουμε.
κάπως όπως όταν ήμασταν παιδιά…
το ενσώμα είναι συνδυασμός τεχνικών χορού και κίνησης, σωματικών και θεραπευτικών μεθόδων και πρακτικών επαφής, χειροπρακτικής και μάλαξης.
προκύπτει από μια εικοσαετία εργασίας και έρευνας μέσω του χορού, της κίνησης και της επαφής σε καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό και θεραπευτικό πλαίσιο με ανθρώπους κάθε ηλικίας με και χωρίς παθήσεις.
με παιχνιδιάρικη διάθεση και εμπιστοσύνη στο σώμα εξαπολύεται η σοφία που ενσωματώνουμε.
υποστηρίζονται και εξουσιοδοτούνται τα ένστικτα και η αισθητική νοημοσύνη.
με δημιουργική δεξιότητα και ευελιξία σώματα και πεποιθήσεις μεταμορφώνονται φέρνοντας αποσυμφόρηση, ενδυνάμωση, ίαση σώματος και νου.
είμαι πεπεισμένη ότι με το παράδειγμα, την καθοδήγηση και την έμπνευση της ιδιοφυΐας της φύσης μπορούμε να εξελιχθούμε πέρα από αυτό που έχουμε συνηθίσει να δεχόμαστε ως τα ανθρώπινα όρια μας.
ζωή βάλερη